به گزارش خبرنگار سایت نبض هنر، بیستوهفتمین جلسه نقد «یک ماه، یک کتاب» پس از وقفهای سه ماهه در روند برگزاری این جلسات، بیستو نهم تیرماه برای بررسی دو کتاب «خبرهای خوب» و «دعوتنامه» از مریم کرباسی، با حضور شاعر این کتابها، همچنین جناب علی داوودی، انسیه موسویان، فریبا یوسفی و دیگر شاعران و علاقمندان به شعر و نقد برگزار شد.
جلسه با شعرخوانی مریم کرباسی آغاز شد:
ما هر دو شاعریم و تو شیرینزبانتری
ما هر دو شعر... گرچه تو از من روانتری
ما هرکداممان غزلی عاشقانهایم
از بس تو سهل ممتنعی، جاودانتری
مهری که هست در دل من در تو نیز هست
اما قبول کن تو کمی مهربانتری
میپیچمت میان غزلهای محکمم
چون از نگاه منتقدین در امانتری
سپس انسیه موسویان نقد کتاب را آغاز کرد، ایشان با اشاره به پشتوانهی قوی شاعر در مطالعهی میراث ادبیات فارسی کهن و معاصر گفتند:
«هیچ شاعری از مطالعهی گنجینهی آثار ادبی بینیاز نیست بلکه این مطالعه پیشنیاز کار هر شاعر است. زبان محکم و کمنقص شعرها و تصمینهای مناسب و بهجا در شعر خانم کرباسی نشان میدهد که چنین مطالعهای را داشته است.
از ویژگیهای مثبت شعر ایشان میتوان به وجود ملموس اما غیرمحسوس عناصر زنانه، آن هم بدون هیچ تکلف و تصنعی اشاره کرد. عواطف مادرانه و زنانه که در تمام شعرها دیده میشود، تماما غیر ارادی و جوششی هستند.
موسیقی شعرها نیز قوی است. اکثر شعرها مردف هستند و قافیههایی تازه دارند. در اشعار آیینی نیز نگاه تازهی شاعر را به موضوعی که بارها در شعر شاعران تکرار شده است میبینیم.
اشتباهات این مجموعه شعرها اندک است. گاهی به دلیل تنگنای قافیه، حشوهای کوچکی رخ داده است.»
علی داوودی ضمن تایید صحبتهای منتقد اول ادامه داد:
«از جمله مناسباتی که باید در نقد شعر در نظر بگیریم زادگاه شاعر است. اصفهان که نماد فرهنگی ایران است، افراد زرنگ و هوشمندی دارد. اولین جنبشها برای آن که به سمت تجربه و فردیت حرکت کنند و خود را از تایید شاعران دربار بینیاز کنند در اصفهان رخ داد. شخصیت یک شاعر بر اساس چنین تجربههای تاریخیای شکل میگیرد و بر شعر او اثر دارد. در نحوهی پرداخت شعر خانم کرباسی میبینیم که فردیت بیشتر جلوه دارد. هر چه او بیان میکند حاصل تجربه و خلاقیت خودش است نه تاثیر شاعران کهن و نه تقلید از شاعران معاصر. شعر تجربهمحور، نجاتبخش وضعیت شعر ماست. در این شعرها شاعر محدودهی شخصی خودش را حفظ میکند و خود اوست که در مرکز اشعارش قرار دارد.
با مقایسهی دو کتاب میتوان پیشرفت و تحول را در کتاب دوم دید. در کتاب «خبرهای خوب» شاعر در موقعیت اعلام است، یعنی در عالم عینیت روایت میکند. اما در کتاب «دعوتنامه» شاعر کنشگر و جسور است و در حال تجربه. این را میتوان در نام دو کتاب نیز دید.
در هر دوی این کتابها جزئینگری که ویژگی خانمهاست و همچنین روایتگری که تخصص مادران است مشهود است. همچنین سادگی از ویژگیهای هر دو کتاب است.
از نظر من شعرهای خوب این کتاب شعرهای شخصی و عاشقانه است و شعرهای ضعیف آنهایی است که بیرون از تجربهی خود شاعر بوده است.»
فریبا یوسفی در ادامه افزود:
« در کتاب بدعتها و بدایع نیما از اخوان ثالث این را به یاد دارم که میگفت کسانی که در زندگی معنایی جسته و آن را یافتهاند، اغلب میان آن معنا و شعر و اندیشهشان تفاوتی وجود ندارد. شعرهای مریم کرباسی نیز چنین بود.»
ایشان سپس از سایر افراد حاضر در جلسه خواستند که نقد و نظر خود را دربارهی کتاب اعلام کنند.
ناهید یوسفی ضمن تشکر از مریم کرباسی برای بیان حس زنان و مادران در شعر خود، از منتقدان خواست که به ساختار و فرم شعر زنان بیشتر بپردازند و کمتر به نقد اختصاصی و سلیقهای بپردازند.
مریم جعفری آذرمانی اظهار داشت:
«از آن جا که این شاعر هرگز ادا درنمیآورد و خودش است، در معرض این خطر قرار دارد که فکر کند فقط دارد حرف میزند و در نتیجه دیگر شعر نگوید؛ بدین معنا که فقط وزن شعر را پر کند یا حرفی بزند که یک غیر شاعر هم بتواند بگوید.»
ایشان در ادامه مصداقهایی از اظهارات خود را در یک شعر مریم کرباسی نشان داد.
در پایان جلسه حمیدرضا ایراننژاد، همسر شاعر که خود را اولین منتقد اشعار وی میداند درباره شعر و زندگیشان نکاتی را بیان کرد که مورد استقبال حاضران قرار گرفت. از جمله آن که شعر، چای و گفتگو ارکان اساسی زندگی آنان است.
حسن ختام این جلسه غزل دیگری بود که مریم کرباسی خواند. طیبه شامانی، ایمان طرفه، مبین اردستانی، فاطمه نانیزاد، ساجده جبارپور، پروانه بهزادی، سجاد شاکری، شیوا فضلعلی، نصیبا مرادی، سمانه خلفزاده و سما روشنایی از دیگر شاعران حاضر در این جلسه بودند.