کتاب «دوستت دارم امضای من است» مجموعهای از شورانگیزترین ترانههای نزار قبانی به ترجمهی اصغر علیکرمی است.
نزار قبانی را همه میشناسند. همه دوستش دارند. در همه جای دنیا با سرودههایش عاشقی میکنند، کلمات شورانگیز او را همهجا منتشر میکنند و خاطرات عاشقانهیشان را با شعرهای نزار عمق میبخشند. شعر او همانطور که خودش خواسته بود پرندهی آوازخوانی است که جلوی پنجرهی همهی خانهها مینشیند و نغمه سر میدهد. هر خانهای که پنجرهاش رو به نغمههای شعر او باز باشد، از صدای دلنشین او بیبهره نخواهد بود و همانطور که ترجمهی شعرهایش به زبانهای مختلف، زینتبخش کارتپستالها و پیامهای عاشقانهای است که جوانان با هم رد و بدل میکنند، در محافل علمی و ادبی نیز نزار نام بیهمتایی است و هر سال بیش از صد پایاننامه در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در دانشکدههای بزرگ عربی و جهانی پیرامون مسائل ذهنی و زبانیاش نوشته میشود.
در یک نمای کلی اکثر کارهای نزار از نظر موسیقایی قابل اجرا است ولی آنچه در این مجموعه میخوانید، سرودههایی است که یا به خاطر ملودی و صدای خواننده خیلی شنیده شدهاند و یا کارهایی است که در پی روابط شخصی نزار با خوانندگان و اهالی موسیقی سروده شدهاند. "نجاتالصغیره" خوانندهی زن مصری نخستین خوانندهی معروفی است که سرودههای نزار را خوانده است. "احمد سعید محمدیه" از دوستان نزار قبانی در گوشهای از خاطراتش با این شاعر پر آوازه مینویسد:
«یکی از روابط عاشقانهی نزار که آن روزها در قاهره و بیروت و دمشق و به تدریج دیگر شهرها و کشورهای عربی خیلی سر زبانها افتاده بود، رابطهاش با نجاتالصغیره خواننده معروف آن روزگار بود که به نظر میرسید عشاق دیگری هم غیر از نزار داشته باشد.
نجات اولین کسی بود که از شعرهای نزار خواند و به همراه محمد عبدالوهاب شعری از نزار را به دنیای موسیقی معرفی کرد. ترانهی "ایظا انی لعبه بیدیه" که در کتاب با عنوان "همچنین" ترجمه شده است از جمله کارهایی است که در این دوره از فعالیت نزار با صدای نجات منتشر شد. خیلیها فکر میکردند نزار به زودی گرفتار عشق نجات میشود ، ولی تجربههای گوناگون وی در عشق و دلدادگی و گذشتن دهها زن از مسیر زندگیاش او را به این باور رسانده بود که رابطهاش با این خوانندهی فریبانگیز به جایی نمیرسد. خیلی زود از هم جدا شدند. در همین زمان بود که سرودههای نزار توجه عبدالحلیم حافظ را به خود جلب کرد و ترانهای به نام "پیامیاز زیر آب" را از سرودههایش اجرا کرد که شاید زیباترین آهنگ عبدالحلیم باشد و پس از آن بود که شعر نزار مانند نان شب مردم، برایشان واجب شد.»
"رساله من تحت الما" که ترجمهی تحتاللفظی آن "پیامی از زیر آب" نام ترانهای است که در ۱۹۷۵ با تنظیم محمدالموجی و صدای آتشین عبدالحلیم حافظ منتشر شد و هرچند شعر از زبان یک زن بود و لحن مردانهی خواننده چندان منعکسکنندهی عواطف درونی ترانه نبود، ولی با استقبال بینظیری مواجه شد و جایگاه نزار را به عنوان ترانهسرا در خانوادهی موسیقی جهان عرب برای همیشه تثبیت کرد. دیگر سرودهی معروف نزار که با نام "قارئهالفنجان" یعنی زنی که فال قهوه میگیرد نیز با فاصلهی اندکی توسط عبدالحلیم اجرا شد و مجموعهی آثار اجرا شده از نزار توسط خوانندهی فقید مصر، تا سال ۱۹۷۷ یعنی سالی که عبدالحلیم در ۴۷ سالگی از دنیا میرود، معروفترین آثار او هستند... این آلبوم با همان نام عربی خود یعنی قارئهالفنجان در ۱۳۸۲ توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ایران، مجوز پخش گرفت و همچنان شناختهشدهترین آلبوم آهنگ عربی است که مخاطبان فارس زبان میشناسند.
پس از عبدالحلیم حافظ، خوانندههای بسیاری به خواندن سرودههای شورانگیز نزار روی آوردند و امروز کمتر کوچه و بازاری را در دمشق و بیروت و بغداد و دیگر شهرهای عربی میتوان یافت که شعری از نزار با صدای آوازهخوانی از آن بلند نباشد. کاظمالساهر خوانندهی پرطرفدار و فعال عراقی از جمله شناختهشدهترین آنهاست. ترانه ی"احبک احبک و هذا توقیعی" یعنی "بسیار دوستت دارم و این امضای من است" ترانهی بسیار معروف "علمنی حبک آن احزن" یعنی "عشقت به من آموخت که غمگین باشم" ، همچنین ترانهی معروف دست که در قالبی شبیه غزل سروده شده و اینگونه آغاز میشود "یدک التی هطت علی کتفی کحمامه تنزل لکی تشرب" یعنی " دست تو که روی شانهام میافتد، کبوتری است که برای نوشیدن آب آمده است" از اجراهای این خواننده است.
ترانهی"اغضب اغضب کما تشا" با صدای اصاله نصری خواننده و هنرپیشهی سوری از دیگر آهنگهای ماندگار و خاطرهانگیزی است که با سرودهای از نزار قبانی ساخته شده و در این مجموعه با عنوان "عصبانی شو"…
ماجدهالرومی خوانندهی لبنانی نیز ضمن بازخوانی و اجرای مجدد بسیاری از قطعات کاظمالساهر، خود نیز در اجرای سرودههای نزار و مخصوصا آنهایی که از زبان یک زن روایت شدهاند، تلاش بسیاری کرده است و به عنوان نمونه آهنگ "اخرج من معطفه جریده" که با نام "روزنامه" ترجمه شده است، از کارهای اوست.
شعر معروفی از نزار هست که سطر نخست آن را بیشتر علاقهمندان به شعر و موسیقی عرب شنیدهاند و اینگونه است "و یسمعنی حین یراقصنی کلمات لیست کالکلمات" یعنی "وقتی مرا برای رقص دعوت کرد، کلماتی در گوشم گفت که شبیه کلمات نبودند" و این ترانهی زیبا نیز که از زبان یک زن روایت شده است توسط خوانندگان بسیاری از جمله "میریام فاریس" در سالهای اخیر اجرا شده و در مجموعه تحت عنوان "کلمات" آمده است.
قابل ذکر است که این کتاب در 56 صفحه از دریچهی انتشارات ایهام روانهی بازار کتاب شده است.

مجموعهای از شورانگیزترین ترانههای نزار قبانی
منتشر شده در ۱۳۹۸/۴/۱۰