«شکسپیر در هارلم» مجموعه اشعار لنگستون هیوز، به ترجمه حسن علیشیری است که در بهار 98 از سوی انتشارات نگاه روانهی بازار شد. این کتاب ترجمۀ مجموعۀ شعری است که در سال 1994 ناشر آثار هیوز در آمریکا، از تمام شانزده کتاب او منتشر کرد. در این کتاب پس از مقدمۀ کوتاهی در معرفی این شاعر سیاهپوست امریکایی قرن بیستم، گاهشمار زندگی او و سپس شعرهایش از سال 1921 تا 1967 در چهار دفتر آمده است. این شاعر شعرهایی در موضوعات مختلف به زبان رسمی و محاوره دارد. دفاع از مظلومیت سیاهان، توجه ویژه به زندگی آنان و شرح رنجها و احوالشان موضوع غالب اشعار اوست. او علاوه بر شعر، رمان، نمایشنامه و شعر کودک نیز مینوشت. موضوع عمدۀ شعرها عبارت است: عدالت، عشق، رویای داشتنِ سرزمینی شاد، وصف زیباییهای طبیعت مانند رود، شب و ... و ربط آنها به روحیات شاعر، مذمت بتهای دستساز بشر و ناتوانیشان، تفاوتهای انسانها، مناجاتهایی با خدا و...
در دفتر دوم شعرها رنگ اجتماعی بیشتری دارند؛ سخن از انقلاب است و حرکتهایی برای تغییر و از بین بردن بیعدالتی نسبت به سیاهان، تشویق به غلبه بر ترس، جنگ، توصیفهایی از بمبارانها، مرگ کودکان، فقر و... دفتر سوم و چهارم نیز همینگونه است؛ سرودههایی برای سرزمین و ملت امریکا، ستایش آزادی، تعمیم دموکراسی برای سیاهان، میل به ساختن دوبارۀ جهانی که در آن سیاهان آزاد باشند، شعرهایی برای آزادیخواهان و رهبران نهضتهای آزادی، ابراز همدردی با سیاهانی که خود یا کودکانشان بیگناه کشته میشوند و اعتراض به عاملان این جنایتهای ضد انسانی و...
شعری از این مجموعه را باهم میخوانیم:
«من یه کاکاسیام:
سیاه مثل شب که سیاهه،
سیاه مثل اعماق آفریقای خودم.
یه برده بودم:
سِزار بهم گفت پلههای جلو درو تمیز کنم.
چکمههای واشنگتن رو من واکس زدم.
یه کارگر بودم:
زیر دستای من اهرام قد کشیدن.
من شِفته واسه وولورثبیلدینگ درست کردم.
یه خواننده بودم:
تموم راه از آفریقا تا جُرجیا
ترانههای غمگینم رو به دوش کشیدم.
من موزیک رگتایم رو دُرست کردم.
یه قربانی بودم:
بلژیکیها دستامو تو کنگو بریدن.
هنوزم تو میسیسیپی منو لینچ میکنن.
من یه کاکاسیام:
سیاه مثل شب که سیاهه،
سیاه مثل اعماق آفریقای خودم.»
این کتاب که شاعر آن پیش از این با ترجمههای احمد شاملو به علاقمندان شعر معرفی شده بود، برای معرفی کاملتر این شاعر به علاقمندان کتابی مفید است. دوستداران شعرهای ترجمه با مطالعۀ این کتاب تقریبا به تمامی اشعار لنگستون هیوز و زندگینامۀ او دسترسی خواهند داشت.
گزیده اشعار لنگستون هیوز: «شکسپیر در هارلم»
منتشر شده در ۱۳۹۸/۲/۲۳