شب «شیوا ارسطویی» داستاننویس، در موسسه فرهنگی هنری هفت اقلیم برگزار شد. در این نشست سوالاتی از سوی آیت دولتشاه و برخی حاضران از ارسطویی مطرح شد که متن این پرسشها و پاسخهای این داستاننویس، در زیر از نظر مخاطبان میگذرد:
* برخلاف خیلی از نویسندگان خانمی که داریم، در تمام آثار شما توجه به سیاست و مسائل روز وجود دارد. در حالی که زنانه نویسی در ایران تبدیل به آشپزخانه نویسی شده است. شما چطور به این نگاه رسیدید؟
آقای دولتشاه حکم سیاسی نویسی را صادر کردند در صورتی که من اینطور فکر نمیکنم. باور میکنید من ٣٠ سال است که این سوالها را جواب می دهم؟ برای همین ترجیح می دهم حالا که چنین فرصتی پیش آمدهط حتی با یکی از مخاطبانی که آثارم را خواندهط مستقیم صحبت کنم.
* یکی از حاضرین: من در آثار شما تسلط به مدرنیته را به عینه دیدم، کسی که قصد دارد بنویسد این را چطور باید بدست آورد؟
بح نظرم منظور شما جهان بینی مدرن است که این به سبک زندگی نویسنده و زمانی که در آن زندگی میکند، مربوط میشود. چطور زندگی کرده، و در چه دورانی شروع کرده به دیدن جهان. یک زمانی ادبیات زنان را تحقیر میکردند که چرا در مورد آشپزخانه مینویسند. من آن زمان در مصاحبهای در روزنامه هم گفتم که مگر آشپزخانه، جهان بینی مخصوص به خودش را ندارد؟ مگر میشود آشپزخانه و یا هر جای دیگری جهانبینی نداشته باشد؟ هر جا که جهان را ببینی، میتوانی به ادبیات تبدیلش کنی. قرمه سبزی درست کردن هم جهان بینی دارد، اگر نویسنده قادر باشد از آن جهانبینی تولید کند.
ما که در جنگ بودیم و بچههایمان، همه، به یک اندازه داریم تاوان جنگ را میدهیم، در حال زندگی در یک جهان جنگ زدهای هستیم که مگر امکان دارد در یک نوع رمان نویسی جدی این را نادیده گرفت؟ حتی در عادی ترین و روزمره ترین چیزهایی که مینویسیم، جنگ پدیدار میشود چرا که روزمرگی ما جنگ بوده است. به هر سبکی که بنویسیم، ممکن است موضوع نهایتاً به جنگ برسد.
یک حرف کلیشهای هست که درست هم هست؛ «هر نویسنده ای همیشه دارد همان یک داستان را مینویسد». همه نویسندهها یک داستان دارند و همیشه دارند آن را با فرمهای مختلف مینویسند؛ که فکر میکنم رمان «نینا» جمع بندی تمام جهان بندیهای آن راوی است.
آیت دولتشاه: این تعبیر من درست است که ادبیات ارسطویی ادبیات متعهدانهای است!؟
تعهد در ادبیات معاصر ایران کلمه بدنامی است. بنابراین اگر بتوانیم کمی خلاقانهتر این کلمه را به کار ببریم بهتر است. تمام نویسندهها در طول زندگی خود یک مضمون را نوشتند. به این معنا که هر نویسندهای دارای یک جهان بینی فردی و شخصی هست که آن جهان بینی فردی و شخصی همیشه در تمام آثارشان با شکلها و موقعیت پردازیهای مختلف و با پیدا کردن شخصیتهای متفاوت تکرار میشود.
گزارش جلسه دیدار با شیوا ارسطویی
منتشر شده در ۱۳۹۷/۴/۳۰