کتاب منشآت قائممقام فراهانی اثری بینظیر در تاریخ نثر فارسی و ادب سیاسی ایران است. این کتاب مجموعهای از نامهها، مکتوبات و مراسلات اداری، سیاسی و شخصی میرزا ابوالقاسم قائممقام فراهانی است؛ مردی که نهفقط صدراعظم ایران در دورهی قاجار بود، بلکه یکی از درخشانترین نثرنویسان تاریخ زبان فارسی به شمار میآید.
قائممقام با زبانی فاخر، پخته و آراسته، نامههایی نوشته که در کنار بار سیاسی و تاریخی، سرشار از زیباییهای زبانیاند. نثر او نه به تصنع متکلفان گرفتار است و نه به سادگی مبتذل. بلکه سبکی منحصر به فرد دارد که بهحق میتوان آن را نقطهعطفی در تحول نثر فارسی دانست.
نسخهی حاضر از کتاب منشآت با تحقیق و کوشش دقیق بدرالدین یغمایی و توسط نشر نگاه منتشر شده است. یغمایی در این چاپ، با مقابلهی نسخههای مختلف و افزودن یادداشتها و توضیحات مفید، اثری خواندنی و مستند فراهم کرده که هم برای پژوهشگران تاریخ و ادبیات و هم برای دوستداران نثر فارسی، بسیار ارزشمند است.
در این مکتوبات، ردپای سیاستورزی خردمندانه، دغدغههای ایراندوستانه و ظرافتهای کلامی دیده میشود. قائممقام نهتنها در ادارهی مملکت، که در ادارهی کلمات نیز دستی توانا داشت. به همین دلیل است که منشآت او در کنار گلستان سعدی و مقالات عبید، از قلههای نثر فارسی محسوب میشود.
در بخشی از کتاب میخوانیم:
“از فرط اندیشهی مصالح دولت و ملّت، در دل نه خواب است و نه قرار، و در دیده نه اشک است و نه خواب… لیک امید آن است که در سایهی تدبیر، کار به سامان آید و دل به آرامش رسد.”
منشآت قائممقام تنها یک اثر ادبی نیست؛ سندی تاریخی از ذهن و زبان یکی از خردمندترین رجال سیاسی ایران است. برای تهیه این اثر میتوانید به ویترین آنلاین نبض هنر مراجعه کنید.
سفارش کتاب: منشآت