به گزارش خبرنگار سایت نبض هنر، بیستوسومین جلسه نقد «یک ماه، یک کتاب» بیستو چهارم آذرماه برای بررسی دو کتاب «نارنجمویهها» و «دوشنبههای کوهی» از سیدهتکتم حسینی، با حضور شاعر این کتابها، همچنین جناب محمد رمضانی فرخانی، افسانه غیاثوند و فریبا یوسفی و شاعرانی همچون اسماعیل امینی، علی داودی، شایان مصلح، ناهید یوسفی، ندا نوروزی، مریم حسینی، آرزو سبزوار قهفرخی، سمانه رحیمی، مریم ترنج، الهه تاجیکزاده، ساجده جبارپور، ایمان طرفه و دیگر شاعران و علاقمندان به شعر و نقد برگزار شد.
سیده تکتم حسینی شاعری توانمند و برگزیده بسیاری از جشنوارههای معتبر ادبی کشور و دو جشنواره ادبی در کابل است.
در ابتدای جلسه تکتم حسینی و خواهرش مریم حسینی اشعاری خواندند که حال و هوای شعر افغانستان را داشت، سپس نقد دو کتاب توسط افسانه غیاثوند آغاز شد. ایشان به پررنگ بودن مولفههای مکتب رمانتیسم در این دو کتاب اشاره کردند:
«بیشتر شعرهای این دو مجموعه، معرف نگاه و تفکر رمانتیسم فردی هستند زیرا نگاه شهودی دارند. نمونههای آن اشعاری است که مضمون یگانگی با طبیعت و اندوهوارگی دارد. نمونههای کم ولی ارزشمند رمانتیسم جمعی هم در کتاب نارنجمویهها دیده میشود، که بعضا بیان حماسی دارند، مانند صفحات 13، 23 و 42.»
در ادامه ایشان با بیان نمونههایی، برخی از نکات مثبت اشعار تکتم حسینی را برشمردند: زبان روان و صمیمی، تعامل توانمند با وزن، استفاده از وزنهای کوتاه و بلند، گرفتار نشدن در تنگنای قافیه و استفاده بهجا از آرایه تلمیح. ایشان همچنین افزودند:
«مردم افغانستان جوهرۀ شاعرانگی دارند اما باید مراقب باشند که به دام کلیشههای از پیش لو رفته گویش خود گرفتار نشوند و تکتم حسینی از عهده این مسئولیت برآمده است.»
آقای محمد رمضانی فرخانی صحبت خود را با بیان جملاتی خلاف نظر غیاثوند آغاز کرد و ضمن اعلام ناخشنودی از شعرها گفت:
«این کتابها به نسبت آن چه هست، خوب است؛ اما به نسبت آن چه باید باشد خوب نیست. کشف و تازگی در این مجموعه کم است و هرچه در آن گفته شده، حرفهای متعارف تمام غزلهاست. داشتن ساخت متعارف ویژگی ممتازی نیست، بلکه حداقل ممکن برای یک مجموعه شعر است. متاسفانه ما در شعر امروز حد و حدود متعارف داریم اما زمینه فرهنگی نداریم. شاعر در سرایش شعرها به خواست روزگار و زمینههای اجتماعی پاسخ میدهد و سعی در تثبیت اعتبار اجتماعی خود با برآورده کردن معیارهای سلیقهی عوام دارد.»
با این سخنان، زمزمههای مخالفت در میان حاضران شنیده شد. دکتر اسماعیل امینی که میهمان افتخاری این جلسه بود دربارۀ سخنان مطرح شده چنین گفت:
«نظریههایی داریم که میگویند شاعر، مدتی که از انتشار اشعارش بگذرد، مخاطبان مفروض پیدا میکند که پسند آنها برایش اولویت پیدا میکند. در نتیجه شاعری که با استعداد خود وارد این حیطه شده بود، از خلاقیت دست کشیده و به خدماترسانی مشغول میشود. مخاطب عام به شاعر جهت اشتباه میدهد و باعث از بین رفتن جسارت او میشود.»
آقای ابوالقاسمی از شاعران حاضر در جمع بود که نظر مخالف خود را چنین اعلام کرد:
«در ساحت غزل سه نوع محتوای عمده داریم: فراق، وصال و واسوخت. اگر بخواهیم با دید جناب فرخانی نقد کنیم باید به شاعران بزرگی چون حافظ و سعدی هم ایراد بگیریم چون این مضامین را در شعر خود تکرار کردند.»
شایان مصلح اظهار داشت:
«این مجموعه طی سالها نوشته و جمعآوری شده است و امکان ندارد چنان که آقای فرخانی انتظار دارند حال و هوای آن یکدست باشد.»
خدیو رفعتی نیز افزود:
«مغالطه بزرگی در صحبت آقای فرخانی وجود دارد. مغالطه در فلسفه به کار میرود اما در ادبیات و در جایگاه منتقد صحیح نیست. به جرات میتوان گفت که ایشان یک جهانبینی را به هنر تحمیل میکنند.»
در پایان جلسه فریبا یوسفی با تاکید بر این که اگر از منظر مصرفکنندۀ شعر به این سخنان گوش سپرده باشیم ممکن است موافق نباشیم اما اگر تولیدکنندۀ شعر باشیم و همچنان در پی خلاقیتها و نوآوری و نوگویی، بیتردید با سخنان مطرح شده در این جلسه همنظر خواهیم بود و با تامل بیشتر، به راستی و درستی آن بیش از پیش معترف خواهیم شد. ضمن این که همواره بر هر نقدی میتوان گوش سپرد و از آن به نفع شعر خود بهرههایی برد.
سیده تکتم حسینی، سید حسین حسینی و شایان مصلح سه شاعری بودند که در بخش پایانی جلسه شعر خواندند.
بیستوسومین جلسه نقد «یک ماه، یک کتاب»
منتشر شده در ۱۳۹۷/۹/۲۶