یاسمن خلیلی فرد:
«کاجهای زرد» بیش از هر چیز، داستان آدمهایی است که در تنهاییهای خود، خواسته یا ناخواسته، ملزم به تصمیمگیریهایی میشوند که خود چندان در آنها دخیل نیستند. بهعبارتی، این شخصیتها در موقعیتهایی قرار میگیرند که شرایط آنها را دستخوش تغییراتی کرده و آنها را از عادات روزمره و به بیانی «روزمرگیهایشان» جدا میکند.
«کاجهای زرد» عنوان مجموعه داستانی نوشتهی پونه ابدالی است که نشر آگه آن را پاییز سال گذشته منتشر کرد.
آنچه به باور من به یک مجموعه داستان جذابیت مضاعفی میبخشد، مضمون مشترک داستانهای آن است. بدیهیست الزامی وجود ندارد که تمامی داستانهای یک مجموعه، به لحاظ محتوا، لحن و پیرنگ شبیه هم باشند اما اگر این اتفاق بیفتد و خواننده به شکل نامحسوسی این ارتباط درونی را میان داستانها لمس کند، تأثیر آنها و میزان تأملبرانگیز بودنشان افزایش خواهد یافت.
«کاجهای زرد» بیش از هر چیز، داستان آدمهایی است که در تنهاییهای خود، خواسته یا ناخواسته، ملزم به تصمیمگیریهایی میشوند که خود چندان در آنها دخیل نیستند. بهعبارتی، این شخصیتها در موقعیتهایی قرار میگیرند که شرایط آنها را دستخوش تغییراتی کرده و آنها را از عادات روزمره و به بیانی «روزمرگیهایشان» جدا میکند.
داستان تحول آدمها چه در سینما و چه در ادبیات، موضوع جالبیست که بسیاری از داستاننویسان و فیلمنامهنویسان به آن میپردازند و آنچه کار ابدالی را در این کتاب دشوار میکند، فرصت اندک او برای ترسیم رخدادهایی بزرگ است؛ رخدادهایی بزرگ که شاید در ظاهر خیلی هم بزرگ به نظر نیایند؛ طبیعتاً طرح و پرداختن به این مضمون در یک داستان کوتاه به مراتب دشوارتر از یک داستان بلند یا رُمان است که ابدالی تا حد زیادی از عهده آن با موفقیت برآمده است.
از نکاتی که میتوانم به آن اشاره کنم، حجم دیالوگهای کار در مقابل حجم کلی داستانهاست؛ به عقیدهی نگارنده، کار پتانسیل آن را داشت که دیالوگهای کمتری داشته باشد و در عین حال به روایتش لطمهای وارد نشود با این حال دیالوگها ماهرانه نوشته شدهاند، گلدرشت نیستند و حتا در بسیاری از موارد به تصویرسازی ذهنی مخاطب از فضای داستان هم کمک میکنند.
همچنین، «کاجهای زرد» به خوبی به برخی از مسائل روز اجتماع پرداخته است. مسائلی همچون تنهایی انسان در جامعهی مدرن، خیانت، مهاجرت و ... که در حد ناخنک باقی نماندهاند و در اثر کار کاملاً جاافتادهاند و رویشان کار شده است.
از نکات دیگر قابل اشاره، ذکر تاریخ اتمام هر یک از داستانها در پایان آن است. نویسنده در برهههای مختلف زمانی این داستان ها را به نگارش درآورده است. نمیدانم از ابتدا قصد داشته آنها را در قالب یک مجموعه داستان منتشر کند یا نه اما هرچه باشد وحدت موضوعی جالبی میان داستانها وجود دارد که میتواند نشان از خط فکری ثابت نویسنده در طول زمان باشد و یا تلاش او به منظور خلق مجموعهای با محتوای مشترک.
یادداشتی بر مجموعه داستان «کاجهای زرد»
منتشر شده در ۱۳۹۷/۶/۷