وان گوگ هنرمند شگفتانگیزی که تاثیر فراوانی بر نقاشی مدرن گذاشته است، زندگی پر فراز و نشیبی داشت. این نقاش هلندی کارهایی مانند کارگری معدن ذغال سنگ و تبلیغ مسیحیت را در کارنامه کاری خود دارد، اما مطمئنا شغلی چون دلالی آثار هنری او را به سمت تجربه هنر کشاند. او از ۲۷ سالگی دست به خلق آثار هنری زد و تمام آثار شگفتانگیز خود را در ده سال آفرید. یعنی پیش از اقدام به خودکشی. بسیاری از افرادی که زندگینامه او را بررسی کردند عقیده دارند که وان گوگ صرفا در مقابله با چالشهای زندگی و برای رها شدن از زندگی تراژدیک خود به هنر پناه آورده است. تنها یکی از تراژدیهای زندگی وان گوگ این است که این هنرمند در زمان حیات خود ناشناخته بود و فقط موفق به فروش یک اثر شد!
جالب اینجاست که با وجود غم و اندوهی که در قلب او بود و منجر شد سالهای پایانی عمر خود را در آسایشگاه روانی بگذراند، آثاری درخشان، سرشار از رنگهای گرم و طبیعتی سرزنده خلق کرده است و تنها تعداد اندکی از آثار او محتوایی اندوهگین دارند.
با تمام این اوصاف «زندگی و هنر وان گوگ» همواره قابل تامل بوده است. پیر کابان در کتابی با همین نام به بررسی این موضوع پرداخته است و جنبههایی خواندنی از زندگی و آثار این هنرمند را برای علاقمندان آشکار کرده است. بخشی از این اثر را با هم میخوانیم:
«ونسان تا دوازده سالگى در روستاى محل تولدش به سر برد. پسرى آرام بود كه هردم در معرض غليانهاى ناگهانى بىتابى و نابردبارى و خلجان روحىاى بود كه اغلب جاى خود را به دورههاى طولانى افسردگى مىداد. با حالتى آميخته به سرسختى و اغلب تودار و مرموز با بچههاى ديگر در نمىآميخت. خواهرش اليزابت بعدها درباره او نوشت : «نه فقط برادران و خواهران كوچكش در نظر او چون بيگانگان جلوه مىكردند، بلكه نسبت به خود نيز چون بيگانهاى بود.» 1 اما ونسان مردمستيز نبود؛ در زندگى خانواده سهمى داشت و علاقه بسيار زيادى به كانون خانواده نشان مىداد.
گرمائى در خانه احساس مىكرد كه هيچگاه نسبت به آن بىاعتنا نماند؛ در واپسين روزهاى زندگى اغلب ايام خوش و آرامى را به ياد مىآورد كه در خانه مىگذراند: در كنار پدر كه مردى وظيفهشناس و سرشار از مهر و محبت اما رنجور و ضعيف بود ــ و مرگش در 1885، به رغم هرآنچه اين دو را از هم جدا مىكرد، او را در غمى عميق و جانسوز فروبرد ــ و مادر كه با خلق و خو و ويژگىهاى بومى، مانند خود ونسان اغلب بين حالات گوناگون خلجان روحى و انزوا و عشق به بچههاى ديگر در نوسان بود. هرگز خاطره پرسهزدنهاى طولانى و انزواآميز خود را در خارج از شهر فراموش نكرد.
روزى به دوست نقاشش وان را پارنوشت «… يقينآ آنچه بر جاى خواهد ماند خاطره شعر نافذ و پرصلابت خلنگزاران واقعى است» 2 و بعد از آنكه سلامتش را در تيمارستان آرل باز يافت در حالتى ماليخوليائى «تك تك اتاقهاى خانه را در زوندرت، هر راه، هر گياهى، باغ را، منظره كشتزارهاى خارج از خانه را، همسايهها را، گورستان، كليسا، حياتِ خلوتِ خانه را تا آشيانه زاغچهها بر اقاقياى بلندى در گورستان» را به ياد آورد.»
«زندگی و هنر وان گوگ» را علی اکبر معصوم بیگی ترجمه و نشر نگاه چاپ و منتشر کرده است. برای تهیه این اثر میتوانید به ویترین آنلاین نبض هنر مراجعه کنید.
سفارش کتاب: زندگی و هنر وان گوگ
زندگی و هنر وان گوگ
منتشر شده در ۱۴۰۳/۹/۲۵