بیش از دویست و پنجاه سال از ترجمه رباعیات خیام بقلم فیتز جرالد می گذرد و هنوز از پرفروشترین کتابهای دنیای انگلیسی زبان است. مجله بخارا با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی در ساعت پنج بعد از ظهر یکشنبه هفدهم تیر ۱۳۹۷ " شب ادواردفیتز جرالد " را در تالار فردوسی برگزار می نماید . در این مراسم استاد منوچهر انور درباره تر جمه فیتز جرالد از رباعیات خیام و دور و نزدیک بودن ترجمه انگلیسی با انچه خیام سروده سخنرانی می کند. دکتر مصطفی حسینی درباره " پذیرش رباعیات خیام در انگلستان عصر ویکتو ریا" سخن خواهد گفت و سرانجام فیلم مستندی درباره زندگی فیتز جرالد باعنوان " حقیقت گمشده " به کارگردانی محمد علی فارسی به نمایش در می اید.
ادوارد فیتزجرالد در ۳۱ مارس ۱۸۰۹ در خانوادهٔ بریتانیایی مرفّهی زاده و در سال ۱۸۳۰ از دانشگاه کمبریج فارغالتحصیل شد.
فیتزجرالد، علیرغم دوستان زیاد، فردی تنها و منزوی بود، و این حالاتی بود که احتمالاً در انتخاب رباعیهای خیام برای ترجمه اثر داشت، زیرا درونمایهٔ بیثباتی و گذرا بودنِ زندگی در ترجمههای او به چشم میخورد.
فیتزجرالد در سال ۱۸۵۹ رباعیات خیام را به انگلیسی ترجمه کرد، و این کارِ وی سهم بسزایی در آشنا کردن چهرهٔ خیام با غربیها داشت. اما فیتزجرالد در ترجمههایش چهرهای حقیقی از خیام به دست نمیدهد.
این گفتهٔ خودِ فیتزجرالد است که میگوید: «شک دارم که جز ترجمهای بس یکسویه از عمر خیام به دست دادهباشم؛ لیکن آنچه من انجام میدهم فقط بهصورت حبابی در سطح آب پدید میآید و میشکند».